Οι τερμίτες, κοινό όνομα για τα έντομα με επιστημονικό όνομα Ισόπτερα (Isoptera), είναι πτερυγωτά έντομα αλλά οι ειδικοί δεν συμφωνούν στην ακριβή κατάταξη. Τα ισόπτερα περιλαμβάνουν περί τα 2.300 είδη. Συχνά συγχύζονται με τα μυρμήγκια, καθώς είναι και εκείνα κοινωνικά έντομα. Ονομάζονται και «Λευκά Μυρμήγκια». Η τροφή τους είναι κυρίως ξύλο. Η κοινωνία τους περιλαμβάνει τις τάξεις των εργατών, των στρατιωτών και των αναπαραγωγών. Ζουν σε θερμές περιοχές.
Διαφορά από μυρμήγκια
Η κύρια διαφορά των τερμιτών από τα μυρμήγκια έγκειται στο ότι το σώμα τους είναι μονοκόμματο με μια μικρή σύσφιγξη μεταξύ του θώρακα και της κοιλιάς, χωρίς το λεπτό μίσχο που έχουν τα μυρμήγκια που ενώνει το θώρακα με την κοιλιά τους.
Μορφολογικά χαρακτηριστικά των ενηλίκων
Οι τερμίτες είναι πολυμορφικοί. Στείροι εργάτες (Θηλυκά και αρσενικά), στείροι στρατιώτες (Θηλυκά και αρσενικά) και αναπαραγωγικά άτομα έχουν όμως πολλά κοινά. Το σώμα είναι μαλακό, λευκό, μόνο το κεφάλι κατά μέρος ή ολόκληρο έχει το χρώμα του κεχριμπαριού.
Στο κεφάλι εκφύονται δυο νηματοειδείς κεραίες. Οι σύνθετοι οφθαλμοί μπορεί να είναι πολύ απλοί και οφθαλμίδια μπορεί να λείπουν. Τα στοματικά μόρια είναι μασητικού τύπου. Στις στείρες κάστες είναι πιο επιβλητικά.
Τα πόδια έχουν μακρά ισχία και οι ταρσοί σχεδόν σε όλες τις οικογένειες είναι τετραμερείς.
Η κοιλιά αποτελείται από δέκα δακτυλίους και με λίγες εξαιρέσεις καταλήγει σε ένα ζεύγος κερκιδίων (ή κέρκων, cerci). Οι κέρκοι έχουν μόνο λίγα άρθρα. Κατά κανόνα εξωτερικά γεννητικά όργανα απουσιάζουν.
Αναπαραγωγικά άτομα
Στα περισσότερα είδη υπάρχει μόνο μια βασίλισσα και ένας βασιλιάς ανά κοινωνία. Στα πρωτόγονα είδη μπορεί να έχει και περισσότερα ζεύγη βασιλιάδων. Στα είδη των αρχέγονων οικογενειών συναντούμε και άλλα αναπαραγωγικά άτομα τα οποία σε περίπτωση ανάγκης μπορούν να αντικαταστήσουν τους βασιλιάδες.
Τα ώριμα αναπαραγωγικά άτομα έχουν τέσσερις μεμβρανώδεις πτέρυγες. Αυτές παρουσιάζουν στη βάση από μια λεπτή σχισμή, κατά την οποία οι πτέρυγες σπάζουν, όταν απορρίπτονται. Το όνομά τους πήραν τα Ισόπτερα από το γεγονός, πως οι μπροστινές πτέρυγες μοιάζουν πολύ με τις οπίσθιες. Έχουν πλούσια νεύρωση με πολλές εγκάρσιες φλέβες. Ο εξωσκελετός τους είναι πιο σκληρός από τις άλλες κάστες. Η βασίλισσα σε πολλά είδη με τα χρόνια μπορεί να αποκτήσει μια τεράστια κοιλιά σε σύγκριση με τα άλλα άτομα.
Στρατιώτες
Οι στρατιώτες αναγνωρίζονται εύκολα από τη μορφή του κεφαλιού. Το κεφάλι είναι σκληρό και μπορεί να ξεπερνάει το μισό του μήκους ολόκληρου του σώματος. Στα πρωτόγονα είδη οι άνω σιαγόνες είναι πολύ μεγάλες και προορίζονται για δάγκωμα. Για αυτό το σκοπό μπορεί και να μην είναι συμμετρικές και να κλείνουν πολύ γρήγορα. Σε άλλα είδη μπορεί να είναι μακριές και λεπτές και να λειτουργούν ως τσιμπίδα. Σε άλλα είδη οι εχθροί δεν αποκρούονται με δάγκωμα, αλλά με τις εκκρίσεις ενός μεγάλου αδένα στο κεφάλι, οι οποίες είναι απωθητικές ή δηλητηριώδεις ή κολλώδεις. Η κόλλα σε μερικά είδη μπορεί να εκκρίνεται υπό πίεση και να «φτύνεται» στον εχθρό. Σε άλλα είδη το κεφάλι έχει τη μορφή και τη λειτουργία στουπώματος.
Εργάτες
Οι εργάτες σε πολλά είδη είναι πολυμορφικοί. Τα κεφάλια μοιάζουν με τα κεφάλια των αναπαραγωγικών, οι οφθαλμοί όμως είναι πιο μικροί ή λείπουν.
Μορφολογικοί χαρακτήρες των νυμφών
Οι νύμφες του πρώτου σταδίου δεν διαθέτουν σκληρά στοματικά μόρια, τα οποία θα επέτρεπαν το μάσημα της τροφής, αλλά τα στοματικά μόρια παραμένουν μαλακά και άσπρα. Για αυτό το λόγο λέγονται και «λευκές νύμφες». Οι λευκές νύμφες είναι πολύ μικρές και παραμένουν κοντά στα αυγά. Σε σύγκριση με άλλα έντομα είναι σαν «αποτέλεσμα πρόωρης εκκόλαψης». Οι εργάτες τα τρέφουν με ιδιαίτερη τροφή, την οποία προετοιμάζουν στο στόμα τους. Με αυτό το τρόπο εξοικονομείται κροκός και οι βασίλισσες μπορούν να παράγουν πολλά μικρά αυγά αντί λίγα μεγάλα.
Στις ακόλουθες εκδύσεις οι στείρες μεταμορφώνονται σε άπτερους στρατιώτες ή εργάτες ενώ από τις γόνιμες βγαίνουν αναπαραγωγικά πτερωτά αρσενικά και θηλυκά. Παρόλο που είναι στείρες, σε μερικά είδη οι αρσενικοί και τα θηλυκοί εργάτες διακρίνονται ως προς το μέγεθος. Σύμφωνα με το είδος οι αρσενικοί εργάτες μπορεί να είναι μεγαλύτεροι ή μικρότεροι από τους θηλυκούς. Και οι στρατιώτες μπορούν να διαφέρουν στο μέγεθος. Υπάρχουν είδη με μια, είδη με δυο ή και τρεις κάστες στρατιωτών. Οι γόνιμες νύμφες που έχουν αναπτυχθεί μόνο αφότου η αποικία έφτασε σε ηλικία μερικών χρονών.
Βιολογία
Τα ισόπτερα κατοικούν κρυφά μέσα στο έδαφος ή στο ξύλο, αποφεύγοντας τα ρεύματα αέρος και τις ηλιακές ακτίνες.
Τροφή
Μόνο οι εργάτες μπορούν να τρέφονται από μόνοι τους. Οι άλλες κάστες και οι νύμφες πρέπει να παίρνουν τροφή, κατά κανόνα από τους εργάτες. Η τροφή αυτή περιέχει σίελο και πεπτικές ουσίες. Παραδίδεται από στόμα σε στόμα ή από έδρα σε στόμα.
Κατά κανόνα οι εργάτες τρέφονται από ξύλο, αλλά συναντούμε και ειδίκευση σε άλλα τρόφιμα φυτικής προέλευσης, ξηρά αγρωστώδη, μύκητες, φύλλα, χώμα με φυτικά κατάλοιπα, κόπρο από φυτοφάγα. Για αυτό το λόγο χρειάζονται συμβιούντες, οι οποίοι διασπούν την κυτταρίνη. Αυτοί οι ζωικοί οργανισμοί ποικίλλουν πολύ και είναι σχεδόν χαρακτηριστικοί για τις διάφορες οικογένειες. Στα πρωτόγονα είδη είναι πρωτόζωα, σε άλλα μύκητες και βακτήρια.
Κοινοτική ζωή
Οι τερμίτες ζουν σε κομμάτια ξηρού ή σάπιου ξύλου. Το τρώνε και με αυτόν το τρόπο οι αρχικές στοές διευρύνονται σε αίθουσες. Μερικά είδη κατατρώγουν το ξύλο εντελώς αφήνοντας μόνο ένα λεπτό εξωτερικό περίβλημα. Αργότερα, όταν έχουν εκμεταλλευτεί την τροφική πηγή τα έντομα πρέπει να μεταναστεύσουν. Σπάνια οι αποικίες των ειδών αυτών ξεπερνάν τα 10.000 άτομα. Στους αδένες στην ακμή της κοιλίας κατασκευάζουν μόνο μία φερομόνη. Αυτή η φερομόνη απελευθερώνεται στην περίπτωση κατά την οποία ένα τμήμα μιας στοάς καταστρέφεται. Τότε οι στρατιώτες και οι ψευδοεργάτες ορμάνε στο σημείο αυτό. Οι στρατιώτες προσπαθούν να εμποδίσουν πιθανούς εχθρούς να εισβάλλουν στην αποικία, και οι ψευδοεργάτες αρχίσουν να επιδιορθώνουν τους τοίχους προς το εξωτερικό. Ως συμβιώντες για την πέψη των φυτικών ουσιών χρησιμοποιούνται μόνο πρωτόζωα σε αυτό το επίπεδο κοινοτικής ζωής.
Αναπαραγωγή
Τα νέα αναπαραγωγικά έντομα εγκαταλείπουν τις αποικίες συγχρόνως σχηματίζοντας σμήνη. Εκτελούν πτήσεις που επιτρέπουν την επαφή ατόμων από διάφορες αποικίες, τη γεωγραφική επέκταση του είδους και την ίδρυση καινούργιων αποικιών με καινούργιο γεννητικό υλικό.
Υπάρχει λύση!
Οι Τερμίτες μπορούν να δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα. Η εταιρεία μας εξολοθρεύει με ειδικές μεθόδους και ψεκασμούς τους Τερμίτες, ανάλογα με το είδος τους χρησιμοποιώντας ειδικά εντομοκτόνα εγκεκριμένα από τις Υγειονομικές Αρχές του Υπουργείου Γεωργίας και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Επίσεις παρέχουν τη βεβαιότητα ότι η προσβολή έχει αντιμετωπιστεί πλήρως με ικανοποιητικά αποτελέσματα, παρέχοντας υψηλό επίπεδο ασφάλειας για την οικογένεια σας αλλά και για τα κατοικίδια ζώα σας.